Tehlikeli maddelerin sınıflandırılması, lojistik ve taşımacılık sektöründe son zamanlarda artan bir öneme sahip olan bir konudur. İlerleyen teknoloji, tehlikeli maddelerin taşınması ve lojistik yönetimi için daha uygun yöntemlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Lojistik şirketleri, bu maddelerin taşınması sürecinde olası kazalar, patlamalar ve çevre kirliliği gibi tehlikelere karşı gerekli önlemleri almaktadır. Bu tedbirler, güvenli bir şekilde tehlikeli maddelerin taşınması ve lojistik hizmetlerinin sunulmasını sağlamaktadır. Bu gelişmeler, endüstriyel sektördeki hızlı değişimlere uyum sağlamak ve güvenli bir lojistik ağ oluşturmak için önemli bir adımdır.
Tehlikeli Madde Nasıl Taşınır?
Seçtiğiniz lojistik firmasının, tehlikeli maddeleri mümkün olduğunca güvenli ve özenli bir şekilde taşıma hizmeti sunabilmesi büyük önem taşır. Bu nedenle, taşıma sektöründe, eğer yanıcı veya patlayıcı maddeler gibi çevreye zarar verebilecek tehlikeli maddeler taşıyan lojistik şirketlerinin yaptığı işe "tehlikeli madde taşımacılığı" denir.
Tehlikeli maddelerin taşınmasını üstlenecek lojistik firmalarının, dikkat ve güvenlik konularında en üst düzeyde olmaları gerekmektedir. Bu işlem sırasında kullanacakları lojistik araçlarının, tehlikeli maddelerin taşınma süreci boyunca güvenlik sistemlerini en üst seviyede korumak için büyük ve güvenilir araçlar olması son derece önemlidir. Bu sayede taşınacak malzemenin güvenliği sağlanırken aynı zamanda sürücünün de verimli bir şekilde işini yapabilmesi sağlanır.
Lojistik Şirketleri ve Tehlikeli Madde Taşıma
Günlük hayatta fabrikaların üretim ve imalat işlemlerini sürdürülebilir kılma açısından tehlikeli maddelerin lojistik hizmetlerle taşınması gereklilik haline gelmiştir. Ayrıca, büyük şehirlerdeki endüstriyel tesisler ve makine tabanlı işletmeler, atık maddelerin imha edilmesi ve geri kazanılması konusunda önerilerde bulunarak tehlikeli madde taşımacılığı sektörünün gelişmesine öncülük etmiştir. Bu tehlikeli maddeler, taşınabilmesi için yalnızca belirlenen kurallara uyulması gereken bir zorunluluk olarak kabul edilmektedir.
Tehlikeli Maddelerin Taşınabilmesi için Kodlar
Tehlikeli maddeler, kodlarına bağlı olarak farklı türlere ayrılmaktadır. Bu türler arasında patlayıcılar, gazlar, çeşitli sıvı maddeler, yanıcı maddeler, oksitleyici maddeler, mikrop bulaştırıcı maddeler, aşındırıcı maddeler ve diğer birçok tehlikeli madde bulunmaktadır.
Tehlikeli maddelerin taşınması sürecinde, tercih edilen taşıma yöntemiyle karayolu veya denizyolu gibi çevreyi kirletme riski taşınmaktadır. Dünya genelinde yapılan tehlikeli madde taşımacılığı, çeşitli yollarla gerçekleştirilebilmektedir. Örneğin, bir tehlikeli madde karayoluyla taşındıktan sonra denizyolu veya demiryoluyla taşınmaya devam edebilir.
Tehlikeli Mal Taşımacılığı Yönetmeliği, Türkiye'de tehlikeli maddelerin karayoluyla taşınması için uygulanan düzenlemeleri içerir. Bu yönetmelikte yer alan bazı önemli kodlar şunlardır:
1. UN Numarası
Tehlikeli maddelerin benzersiz kimyasal tanımlayıcı numaralarıdır. Her bir tehlikeli maddeye ait bir UN numarası vardır. Örneğin, UN1203 Benzin, UN1090 Asetilen gibi.
2. Tehlikeli Maddeler
Sınıf 1 – Patlayıcılar: Bu kategoriye fişekler, sis bombaları, dinamit, mühimmat ve barut gibi maddeler dahildir. Taşınırken personelden uzakta ve dikkatli bir şekilde istiflenmelidir.
Sınıf 2.1 – Yanıcı Gazlar: Asetilen, metan, etilen, hidrojen, çakmak gazı ve metan gibi gazlar bu kategoriye girer. Taşınırken personel ve ısı kaynaklarından uzakta güvenli bir şekilde istiflenmelidir.
Sınıf 2.2 – Zehirli Gazlar: Flor, prusik asit, karbon monoksit, klorit ve amonyak gibi gazlar bu kategoriye dahildir. Bu gazlar, yiyecek maddeleri, personel ve ısı kaynaklarından uzakta istiflenmelidir.
Sınıf 2.3 – Yanıcı Olmayan Sıkıştırılmış Gazlar: Argon, karbondioksit, hava gazı, oksijen ve helyum gibi gazlar bu kategoriye girer. İyi havalandırılan serin alanlarda ve ısı kaynaklarından uzakta istiflenmelidir.
Sınıf 3 – Yanıcı Sıvılar: Benzin ve mazot gibi yanıcı sıvılar bu kategoriye dahildir. Eğer denizyoluyla taşınıyorlarsa, yanma derecelerine göre güverte üzerinde veya altında uygun şekilde istiflenmelidir.
Sınıf 4.1 – Yanıcı Katılar: Alüminyum tozu, naftalin, kırmızı fosfor, neft yağı, selüloit gibi maddeler bu kategoriye girer. Bu maddeler yaşam alanlarından uzakta tutulmalıdır.
Sınıf 4.2 – Kendiliğinden Yanabilen Katılar: Mangal kömürü, balık unu, kuru ot, kopra gibi maddeler bu kategoriye girer. İyi havalandırılan alanlarda ve hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde istiflenmelidir.
Sınıf 4.3 – Isındığında Yanabilen Katılar: Baryum, magnezyum, sodyum, karbit gibi maddeler bu kategoriye dahildir. Suyla temasında yanabilme özelliğine sahiptirler. Bu maddeler kuru alanlarda saklanmalı ve suyla temasından kaçınılmalıdır.
Sınıf 5.1 – Oksitleyici Maddeler: Amonyum sülfat, nitratlar ve yapay gübreler gibi maddeler bu kategoriye dahildir. Bu maddeler, yanıcı malzemelerle yan yana istiflenmemelidir.
Sınıf 5.2 – Organik Peroksitler: Tüm peroksitler bu kategoriye girer ve yanıcı ve patlayıcı olabilirler. Kuru ve serin alanlarda istiflenmelidirler.
Sınıf 6.1 – Zehirli Maddeler: Anilin, fenol, nikotin, siyanür, kurşun ve cıva gibi maddeler bu kategoriye dahildir. Bu maddeler yiyeceklerden, içeceklerden, yaşam alanlarından ve nem üreten tütün gibi maddelerden uzakta istiflenmelidir.
Sınıf 6.2 – Biyolojik Maddeler: Hayvan derileri, kan tozu, et artıkları, kemikler gibi maddeler bu kategoriye girer. Hastalıklara neden olabilecekleri için yaşam alanlarından, yiyecek ve içeceklerden uzakta istiflenmelidir.
Sınıf 7 – Radyoaktif Maddeler: Bu maddelerin özel kaplar içinde taşınması zorunludur ve kapların tamamen sorunsuz olması gerekir.
3. Ambalaj Grubu
Tehlikeli maddeler, ambalajlama gereksinimlerine göre ambalaj gruplarına ayrılır. Bu gruplar, tehlikeli maddelerin taşınması için uygun ambalajlamanın seviyesini belirtir. A, B veya C şeklinde kodlanır.
4. Tehlike Etiketleri
Tehlikeli maddelerin taşındığı araçların ve ambalajların üzerinde yer alan etiketlerdir. Her etiket, taşınan tehlikenin doğasını göstermek için spesifik sembollerle temsil edilir. Örneğin, yanıcı maddelerin etiketi olan "Flam" etiketi.
5. Tehlike Plakaları
Tehlikeli maddelerin taşındığı araçların dışında bulunan plakalardır. Bu plakalar, taşınan tehlikenin türünü ve yoğunluğunu göstermek için belirli renkler ve sembollerle kodlanmıştır. Örneğin, yanıcı maddelerin taşındığı bir araçta bulunan turuncu renkteki "Yanıcı" plakası.
6. Kullanım Talimatları
Tehlikeli maddelerin taşınması sırasında uygulanması gereken özel talimatlar ve prosedürlerdir. Bu talimatlar, tehlikeli maddenin doğru şekilde taşınmasını sağlamak ve güvenlik önlemlerini açıklamak amacıyla sağlanır.
Tehlikeli maddelerin taşınmasıyla ilgili daha kapsamlı bilgi için Tehlikeli Mal Taşımacılığı Yönetmeliği'ni incelemeniz önemlidir. Ayrıca, uluslararası standartlar ve diğer yerel düzenlemelere de başvurmanız gerekebilir.
Hangi Taşıma Türü Tercih Edilmelidir?
Firmaların tercih ettiği karayolu, denizyolu ve demiryolu gibi taşıma yöntemleri, uygun fiyatlarının yanı sıra dikkatli bir şekilde gerçekleştirilse de bazı riskler içermektedir. Tıpkı trafikte araç kullanmanın riskli olabileceği gibi, tehlikeli madde taşımacılığı da riskler barındırmaktadır. Bu risklerin tamamen ortadan kaldırılabilmesinin en etkili yöntemi, havayoluyla gerçekleştirilen taşımacılıktır. Dünya genelinde havayoluyla tehlikeli madde taşımacılığı, herkes tarafından olumlu bir şekilde karşılanan bir uygulamadır.
Tehlikeli Madde Taşımacılığı Yapan Firmalar
Tehlikeli madde taşımacılığı yapan firmaların hizmet sağlamadan önce dikkat etmeleri gereken bazı önemli faktörler bulunmaktadır. Bu faktörlerden biri ADR (Avrupa Tehlikeli Madde Taşımacılığı) sözleşmesidir. ADR sözleşmesi, Avrupa kıtasında tehlikeli maddelerin karayoluyla taşınması için belirlenen bir anlaşma kuralları bütünüdür. Bu sözleşme sayesinde, tehlikeli madde taşımacılığı yapan firmalar, güvenlik önlemlerine en üst düzeyde dikkat etmelidir. Böylece, taşıma işlemini gerçekleştiren firma ile taşımayı yaptıran kişi arasında bir güven ilişkisi oluşturulur.
Tehlikeli maddelerin taşınmasıyla ilgili yönetmeliklerde belirtilen kurallara göre, bu maddeler ambalajlarla korunmalıdır. Tehlikeli maddelerin taşınması sırasında herhangi bir sızıntı veya dökülme gibi problemlerle karşılaşmamak için UN onaylı ambalajlar tercih edilmelidir. Tehlikeli madde taşımacılığı yapan firmaların, belirtilen güvenlik önlemlerini mutlaka alması gerekmektedir.
Tehlikeli Madde Taşımacılığı için Gerekli Belgeler
Tehlikeli madde taşımacılığı için gereken belgeler, yasalarla belirlenmiştir ve tüm tehlikeli madde taşımacılığı yapan firmalar ve lojistik şirketleri bu belgelere sahip olmalıdır. Aksi takdirde, tehlikeli madde taşımacılığı yasal olarak yapılamaz. Malzeme Güvenlik Bilgi Formu (MSDS), Tehlikeli Mal Talebi, Tehlikeli Bildirim, Nakliye Acil Durum Kartı, TREM Kartı gibi belgeler, tehlikeli madde taşımacılığı için gereken önemli belgeler arasındadır.
Tehlikeli madde taşımacılığı, insanların ve varlıkların güvenliğini korumak amacıyla sıkı düzenlemelere tabi tutulan bir faaliyettir. Bu sektörde, öncelik risklerin minimize edilmesi ve tehlikelerin en aza indirgenmesidir. Güvenliği sağlamak için ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygun taşıma prosedürleri gibi önemli kurallar ve düzenlemeler mevcuttur.
Bu faaliyetle uğraşan şirketler, doğru belgelere sahip olmak ve diğer katı yönergeleri takip etmek gibi çeşitli gerekliliklere uymalıdır. Bunlar, Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı (DGSA) sertifikası gibi uygun belgelere sahip olmayı ve tehlikeli maddelerin taşınması için ilgili tüm belgelerin alınmasını içerir.
Tehlikeli madde taşımacılığı, şirketlerin öncelikli olarak sürücülerinin güvenli bir şekilde tehlikeli maddeleri taşıyabilmeleri için yeterli eğitime sahip olduklarından emin olmaları gereken bir alandır. Sürücülerin bu konuda uygun bilgi ve becerilere sahip olması, taşımadaki potansiyel riskleri minimize etmek ve olası tehlikeleri önlemek açısından büyük önem taşır.
Şirketler, sürücülerin eğitim ihtiyaçlarını belirlemeli, gerekli eğitim programlarını sağlamalı ve sürekli olarak güncellemeler yapmalıdır. Bu şekilde, tehlikeli madde taşımacılığında güvenlik standartlarını sağlamak ve kazaların önlenmesi için etkin bir şekilde çalışmak mümkün olur.
Tehlikeli maddelerin güvenli taşınmasına olan talebin artmasıyla birlikte, güvenilir hizmetler sunabilen şirketlere olan ihtiyaç her geçen gün artmaktadır. Bu tür şirketler, bu tür nakliyelerin yasal gerekliliklerini bilmeli ve her sevkiyat öncesinde gerekli belgelerin tamamının alındığından emin olmalıdır.
Glovit Global Lojistik olarak tüm lojistik ihtiyaçlarınıza özel çözümler sunuyoruz. Hizmetlerimizden faydalanmak ve detaylı bilgi için lütfen bize ulaşın!